• Pastoralia 102: Jezus leert ons omdenken.

    Pastoralia 102: Jezus leert ons omdenken.

11 juni 2020

Bijbeltekst: Mattheüs 4 : 18 tot en met 22.

Moest u ook ineens gaan bedenken; wat nu ? Toen u ineens thuis kwam te zitten door de Lockdown. Hoe moet ik nu mijn tijd invullen ? Of heeft deze coronaperiode u misschien aan het denken gezet? Wil ik nog wel verder zo? Gaat u misschien iets anders doen. Doordat we werden stilgezet veranderde onze focus, wijzigde ons perspectief, misschien. Hoe daar mee om te gaan? Zegt de Bijbel er misschien iets over ? Laten we eens zien.

Omgegooid.
Door het Coronavirus werd ons leven omgegooid en dat in meerdere opzichten. Zo kan je niet zomaar meer je oude moeder en/of vader bezoeken. Je moet ineens afstand houden. Je bent zestig, zoals ikzelf en je voelt je helemaal niet oud, maar ineens behoor je tot de risicogroep. Dus allerlei sociale contacten komen stil te liggen. We konden ook niet meer zomaar naar de kerk. Geen gemeenschapsoefening dus. Ook het pastorale bezoek kwam ineens stil te liggen. En ook werd alles op je werk anders. Je moest misschien thuis werken. Ikzelf had gemiddeld drie tot vier vergaderingen in de week, maar ook dat viel allemaal weg. Dat betekende ook dat de follow up, die meestal uit vergaderingen volgt, weg viel. Verder had ik als Coördinator Eredienst van onze gemeente ineens niets meer te coördineren. Er zijn mensen die een feest hadden om naar uit te zien. Een bijzondere verjaardag, een huwelijksjubileum, deze feesten konden ineens niet meer. En dan de vakantie. Vele reizen werden door de reisorganisaties geannuleerd. En ookal kunnen we nu weer op vakantie, zeg nou zelf, de lol is er een beetje af wanneer je telkens moet opletten dat je je aan de regels houdt en moet opletten of het land waar je verblijft niet ineens van code geel op code oranje terugvalt. Nee, vakantie is om te ontspannen, maar of dat ervan komt met al die regels ?
Twee vissers staan tot hun middel in het water en ze werpen hun werpnetten uit. Vissen is hun beroep, daar leven ze van en hun verwanten. Bovendien hebben ze niets anders geleerd, dit is hun vak. En ze doen het nog graag ook. En dan staat daar ineens die man aan de oever en roept hen. Nou dat is nog niet zo vreemd, want er is wel vaker iemand die vraagt of ze iets gevangen hebben, of die vis van hen wil kopen. Maar deze man zegt iets vreemds, hij zegt; “Kom, volg mij, ik zal jullie vissers van mensen maken”, vers 19 van onze Bijbeltekst. Wat maakt dat ze ook doen wat Hij zegt is een mysterie. Ik hou het er maar op dat Zijn goddelijke aantrekkingskracht hen deed gehoorzamen. Even later doet Hij het weer, nu met twee broers. En ze volgen Hem. Jezus leert hen omdenken. Van vissers van vis naar vissers van mensen. En dat leren omdenken gebeurt eerst met Zijn roep. Ze kregen een roeping, zou je kunnen zeggen. Maar vervolgens gebeurd het door wat Hij hen en ons leert. Hij leert ons ook omdenken.

Omdenken.
Jezus leert ons omdenken. Omdenken, wat is dat eigenlijk? Het is een relatief nieuw woord. Het betekent zoiets als je focus verleggen, op een andere manier ernaar kijken. Jezus liet die vissers omdenken, geen vis, maar mensen. Dat betekende dat ze ineens heel anders met visserij om moesten gaan. De vaardigheden die ze voor het vangen van vis hadden voldeden niet voor het vangen van mensen. En daarom gaat Jezus ze opleiden. Als God jou roept zorgt Hij er ook voor dat je wordt bekwaamd. Kort na de roeping begint het onderwijs in wat wij noemen de Bergrede, in Mattheüs 5 tot en met 7. En kijk dan eens naar de zaligsprekingen in Mattheüs 5 : 3 tot en met 11. Als dat geen omdenken is. De Israëlieten van die tijd leefden in de Hellenistische Romeinse cultuur. Dat was een harde cultuur. Geweld was bij de Romeinen niet alleen aanwezig, het maakte integraal deel uit van hun strategie. Opstand werd met harde hand onderdrukt en met geweld neergeslagen. Geweld is een deel van hun cultuur, kijk maar naar de Gladiatoren gevechten, op leven en dood, ter vermaking van de burgers van Rome. Later werden veel christenen voor de leeuwen geworpen in het Circus Maximus of het Colosseum. Dat was overigens niet ongewoon, want één van de Romeinse straffen luidde; damnatio ad bestias, veroordeeld tot de beesten. En dit werd vaak opgelegd aan zware misdadigers en opstandige verraders. Tegen de achtergrond van deze cultuur zegt Jezus; “En ik zeg jullie je niet te verzetten tegen wie kwaad doet, maar wie je op de rechter wang slaat, ook de linker wang toe te keren”, Mattheüs 5 : 39. Dat is nu omdenken. En zeg nou zelf, in onze tijd wordt iemand die zich niet weert toch als een watje, een zwakkeling gezien ? Het recht van de sterkste geldt in deze wereld, toch ? Maar Jezus leert anders. En wordt Hij zelf later niet gekruisigd, ook zo’n gewelddadige en gruwelijke Romeinse straf. Verderop zegt Hij, in Mattheüs 5 : 43 tot en met 45a; “Jullie hebben gehoord dat gezegd werd: ‘Je moet je naaste liefhebben en je vijand haten’. En ik zeg jullie: heb je vijanden lief en bid voor wie jullie vervolgen, alleen dan zijn jullie werkelijk kinderen van je Vader in de Hemel”. Wie in onze wereld om zich heen kijkt ziet iets heel anders. Jezus’ les is nog steeds actueel. Hij verlegt onze focus. Loop niet achter de wereld aan, houdt je verre van de tijdgeest. Niet de modus van de wereld, maar de stijl van het Koninkrijk van de Hemel moet jou focus zijn. En dat betekend concreet, nu, niet carrière of status of rijkdom. Niet twee of driemaal per jaar op vakantie is de norm van het Koninkrijk van de Hemel. Maar elkaar liefhebben, “Zo als ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar liefhebben”, Johannes 13 : 34.

Omkeren.
Na het omdenken, komt het omkeren. Als er iets duidelijk is geworden door de Coronacrisis dan is het wel dat niet je baan, niet je werk het belangrijkste blijkt te zijn, maar die ander. Het meeste pijn doet het wanneer je je eigen moeder of vader niet in de armen kunt sluiten. Wanneer je je (klein)kinderen niet kunt knuffelen. Het meest schrijnend is dat je beseft dat jouw gedrag levens kan kosten, als je je niet aan de regels houdt. En ook in de kerk blijkt het het meest pijn te doen, wanneer pastoraal bezoek niet mogelijk is en we elkaar niet kunnen ontmoeten in Gods huis. Dit kleine coronavirus, dat niet eens leeft, bedreigt de Gemeenschap van de Heiligen. Bidt daarom dat het snel onder de knie mag worden gebracht door een vaccin, bidt voor de wetenschappers dat ze snel een goed werkend vaccin mogen vinden. Dat neemt niet weg dat we gelukkig ook praktisch hebben omgedacht en we creatieve manieren hebben gevonden toch contact te kunnen houden. Maar het is het net niet. Ik wil u allen oproepen om net als die vissers, eens na te denken over; hoe kan mijn leven er vanaf nu anders uitgaan zien? Want alles wat we hebben geconstateerd leidt misschien tot conclusies en het idee om het anders te gaan doen. Maar dan moeten we dat wel doen! Petrus, Andreas, Jakobus en Johannes, braken radicaal en meteen met hun oude leven. Ze lieten hun netten en boten voor wat ze waren, ze lieten hun vader zomaar achter met zijn netten. Maar kijk eens wat het gevolg was. Ze werden vissers van mensen, tientallen, honderden, duizenden en nu reeds miljoenen. Ook wij behoren bij hun vangst. Denk om, keer om en zet Jezus op de eerste plaats. Heb Hem lief en heb de ander lief zoals Hij jou heeft liefgehad. Dat is de zin van je leven. Laat deze coronacrisis dat tot gevolg mogen hebben, dat wij onze focus weer scherp hebben. En leven in het perspectief van het eeuwige leven. En leven zoals Jezus het graag ziet. Een leven waarin de ander voorop staat, zoals in Zijn leven wij voorop stonden. “Heer, U bent mijn leven, de grond waarop ik sta, Heer, U bent mijn weg, de waarheid die mij leidt”, Gezang 161 : 1 GK. Ik wens u dat toe, dat dit zo moge zijn.
F.L.


Bijbeltekst van de dag